Een ode aan ‘Mister Sparta’ Charles van der Steene

Aan de andere kant van het kanaal loopt wellicht een bekendere rond, maar ook Spangen beschikt over een King Charles. Charles van der Steene, de koning van Het Kasteel. Hij bekleedde in de afgelopen vijfenveertig jaar tal van functies, combineerde twee directiefuncties met elkaar, vervulde een bestuursfunctie maar is bovenal een groot ambassadeur van Sparta Rotterdam. Een ode aan de man die de grondlegger van de commerciële tak op Het Kasteel is.

 “Ik vind het geweldig dat ik de helft van mijn leven voor Sparta heb mogen werken”, is het allereerste wat Charles laat optekenen voor het artikel. Het is een begin wat niet verrassend genoemd kan worden. “Het is zo’n fijne club. De omgeving, de supporters, onze sponsoren: met iedereen kan je netjes en fijn omgaan. Ik zeg vaak dat we de beste club zijn. Misschien niet op sportief gebied, maar wel in alles daaromheen”.

Voordat Charles op gesprek kwam bij Sparta werkte hij bij ABN Amro en was hij bedrijfsleider bij een parfumerie. “Ik ben eigenlijk per toeval bij Sparta terecht gekomen. In 1980 was de club op zoek naar iemand die de financiële administratie voor zijn rekening nam. Na een gesprek met Henk Hendriks en Henk Hageman kwam ik in een kleinschalige organisatie te werken. Samen met An Kok en Lydia van der Hoff hielden wij de boel draaiende op kantoor”.

André Hazes op Het Kasteel
Begin jaren tachtig deed de commercie steeds meer zijn intrede in het betaald voetbal. “Dat begon met een aantal reclameborden en advertenties in de clubbladen. Ik heb dat met veel plezier opgepakt”. Charles bleek gevoel te hebben voor commercie. Dat werd eens te meer duidelijk toen hij tijdens het seizoen 1981/1982 op een creatieve manier meer toeschouwers naar het stadion probeerde te krijgen. “Er kwamen helaas niet veel mensen kijken bij onze thuiswedstrijden. Om daar verandering in te brengen, heb ik mijn netwerk uit het Rotterdamse uitgaansleven aangeboord. De broers Teun en Willem van Rij waren actief in de artiestenwereld en gaven aan dat ze wel wat voor Sparta konden regelen in de vorm van een opkomende artiest: André Hazes”.

Het kostte Charles enige moeite om het conservatieve bestuur te overtuigen van het plan om de volkszanger voorafgaand aan Sparta – PSV op te laten treden. “Voorzitter Cor van Rijn was enigszins behoudend, maar uiteindelijk liet hij mij m’n gang gaan. De enige kosten die we hadden, was het regelen van de geluidsinstallatie à vijfduizend gulden”. Waar er gemiddeld zesduizend toeschouwers op Het Kasteel zaten, kwamen er naar de bewuste Sparta – PSV maar liefst 25.000 toeschouwers. “Een groot succes dus, al moet ik eerlijk bekennen dat in de rust de helft van de mensen ook alweer vertrokken was”, lacht Charles.

André Hazes zingt voorafgaand aan Sparta – PSV in 1981

Eerste shirtsponsor voor Sparta
De succesvolle campagne met André Hazes zorgde ervoor dat Charles zich van de club nog meer met commerciële dingen mocht gaan bezighouden. Het bestuur stelde een personeelslid aan die de financiële administratie overnam van Charles. Hij werd benoemd tot commercieel manager en sloeg in hetzelfde jaar meteen een grote slag. Nadat het Commissariaat voor de Media een verbod op shirtsponsoring ophief, was Sparta Rotterdam één van de eerste clubs in Nederland die een shirtsponsor had. “Ik kwam in contact met Marc Taminiau, directeur van de Efteling. Hij wilde middels shirtsponsoring de Efteling ook in het winterseizoen landelijk zichtbaar houden. Omdat Sparta op een kasteel speelt, pasten wij goed bij het sprookjesimago van hen”.

De samenwerking met de Efteling duurde drie jaar. “We hebben een heel mooie periode gehad, waarin we veel leuke dingen met elkaar hebben gedaan. We speelden met Sparta bijvoorbeeld een vriendschappelijke wedstrijd in het attractiepark, waarin ik zelf ook heb meegespeeld. Ik stond naast Louis van Gaal in het veld”.

Ontstaan van de Business Club
In zijn nieuwe commerciële functie zat Charles niet stil. Op bezoek bij Fortuna Sittard werd hij geïnspireerd door een groep sympathisanten. “Zij hadden een clubje met ondernemers, die Fortuna een warm hart toedroegen. Elk bedrijf betaalde jaarlijks vijfduizend gulden. Er zaten zo’n zestig mensen in die groep waarmee ze elk jaar een paar ton ophaalde”. Charles bedacht een plan om dit ook in Rotterdam-West te laten slagen. Wederom mocht hij van voorzitter Cor van Rijn zijn plannen in de praktijk brengen. De Spartaanse Business Club was geboren.

“Ik stelde een businesspakket samen en ging op zoek naar partijen die daarin geïnteresseerd waren. Ik kwam er toen achter dat ik in een relatief korte periode best wel bekend was geworden in het Rotterdamse. Ondernemers die een seizoenkaart hadden, wist ik te overtuigen om een zakelijk pakket te nemen. We hadden eigenlijk niet de faciliteiten om onze zakelijke gasten goed te kunnen ontvangen. Men wilde rondom een wedstrijd toch een borreltje drinken en dus hebben we een ruimte onder Het Kasteel omgetoverd tot een bar”. De Business Club groeide gestaag en al snel werd de zakelijke ruimte te klein.

Charles, samen met Lydia van der Hoff op kantoor in 1982

“Op die manier is de Kasteelloge ontstaan, de eerste skybox van Nederland”. In 1988, tijdens het honderdjarig bestaan van Sparta, kregen zakelijke bezoekers van de club de mogelijkheid om de wedstrijden te bekijken van achter het glas in de Kasteelloge. “Omdat we de eerste waren, liepen we natuurlijk ook tegen bepaalde zaken aan. Zo was de wedstrijdbeleving niet optimaal, omdat je geen geluiden hoorde achter het glas, en als het regende, dan besloegen de ramen. Het kwam regelmatig voor dat ik met de gêne in mijn lijf de ramen stond te zemen, om op die manier het zicht te verbeteren”.

Om de beleving te verbeteren werd de Kasteelloge aangepast. “We hebben het glas eruit gehaald en extra zitplaatsen gecreëerd. We konden in de nieuwe situatie 240 personen herbergen en al die plaatsen waren snel uitverkocht. Dat was overigens maar goed ook, want het was destijds een belangrijk onderdeel van de begroting”.

Om de begroting minder afhankelijk te laten zijn van de stoelen, ging Charles op zoek naar meerdere commerciële mogelijkheden. “Ik zocht naar partijen die er baat bij hadden om via ons extra PR te vergaren, of samen met ons promotionele activiteiten wilden organiseren. Hiervoor nam ik contact op met onze leveranciers, maar ik ben ook vaak de binnenstad ingetrokken”.

Ook zocht Charles naar mogelijkheden om op het shirt meerdere sponsoren te krijgen. “Het was niet altijd makkelijk. Daarin heb ik creatief moeten zijn. Zo hebben we periodes gekend waarin we een shirtpositie voor zes wedstrijden verkochten. Het bedrag was voor een sponsor dan beter te behappen. Als we dat per seizoen vijf keer deden, haalden we toch een mooi sponsorbedrag op”. Daardoor kwam de club wel voor een andere uitdaging te staan. “Er was geen geld om vijf keer een nieuw shirt te laten maken. Daarom werden de sponsoruitingen op het shirt genaaid, zodat ze na zes wedstrijden eenvoudig te vervangen waren”.

Hoewel Charles veel goede deals wist te sluiten, wilde hij niet alleen maar geld ophalen bij de sponsoren. “Als club wil je ook iets terugdoen voor je trouwe sponsoren. Ik ben een verbinder en heb in de jaren tachtig al naar de opties gekeken om partijen bij elkaar te brengen. Nog altijd zijn wij daar als club erg sterk in: rood-wit verbindt”.

Shanghai en Hamburg
In 1985 is Sparta Rotterdam de eerste Nederlandse club die een wedstrijd in China speelt. “Wij werden door een Rotterdams havenbedrijf uitgenodigd om deel te nemen aan een toernooi in Shanghai. Het toernooi werd georganiseerd om de banden met andere havensteden aan te halen. Het was een geweldige trip naar een wereldstad. Hoewel het een commerciële trip was, hebben we er alsclub weinig aan verdiend. Desondanks was het onvergetelijk en goede PR voor de club en de stad Rotterdam”.

Een paar maanden na het Aziatische avontuur, mag Sparta opnieuw over de landsgrenzen spelen. In het Europa Cup toernooi treffen de Spartanen de Europese grootmacht HSV Hamburg. In de thuiswedstrijd stunt Sparta door met 2-0 te winnen van HSV, dat veel Duitse internationals in het team heeft. Een week later volgt een bloedstollende return in het Volksparkstadion. “Tijdens de eerste helft zat ik op de tribune met ons bestuur. In de rust daalde ik af naar de kleedkamer om de spelers een hart onder de riem te steken. Vervolgens ben ik in de tweede helft achter het doel op de sintelbaan gaan staan”.

Na een rode kaart voor Spartaan Robin Schmidt bezweken de Kasteelheren in de slotfase, waardoor strafschoppen de beslissing moesten brengen. In die legendarische reeks wist doelman Bas van Noortwijk zich te onderscheiden, waardoor de Rotterdammers wonnen. Het gevolg? Een feestende Charles van der Steene die in de hekken van het uitvak hing. Het hoogtepunt uit Charles zijn Sparta-leven.

1988: Charles uiterst links, tijdens een feest in de Ridderzaal

Commercieel én technisch directeur
Charles groeide uit tot een echte Spartaan, een keiharde werker en het manusje van alles. “Ik regelde de sponsorcontracten, maar tegelijkertijd hield ik mij ook bezig met de voorraad vuilniszakken. De organisatie bestond uit slechts enkele mensen, maar je hebt het beste voor met de club, dus dan doe je dat gewoon”. Zo ontstond ook de situatie waarin Charles als commercieel directeur, ook de functie van technisch directeur bekleedde.

Tijdens de dubbelfunctie van Charles beleefde Sparta sportief een goede periode. Halverwege de jaren negentig bereikt de Kasteelclub onder leiding van trainer Henk Ten Cate zelfs de bekerfinale. Daarin verliest het van PSV, maar het zet Sparta sportief gezien op de kaart. “Henk is nog altijd een goede vriend van mij. Door zijn succesvolle periode bij ons, werd hij begeerd door andere clubs. Henk wilde graag de stap maken, maar we zaten midden in het seizoen. Hoewel we goed bevriend waren, moest ik mij toen toch zakelijk opstellen. Daar had Henk gelukkig begrip voor. Hij heeft natuurlijk een fantastische carrière gehad en het zegt veel dat hij ons in 2013 uit de brand heeft geholpen, door tijdelijk terug te keren als trainer”.

Henk Ten Cate zelf bewaart ook nog altijd warme herinneringen aan zijn vriend Charles. “Toen ik zelf nog bij Go Ahead Eagles speelde, wist ik al wie Charles was. Vrijwel iedereen in de Nederlandse voetballerij kende hem, op een positieve manier overigens”, zegt Ten Cate, die hard moet lachen als hij zijn leukste herinnering aan Charles vertelt. “We kwamen erachter dat we al jaren naar dezelfde vakantiebestemming in Spanje gingen. Ik zag Charles, samen met zijn toenmalige vrouw, op het terras in Benamáldena zitten. Er liep een verschrikkelijk slechte  straatmuzikant rond, die op zijn valse gitaar alleen het nummer ‘Viva España’ kon spelen. Ik betaalde hem een aantal pesos om onophoudelijk aan de tafel van Charles te gaan spelen. Wat hebben we gelachen”, giert Ten Cate.

Uiterst links, Henk Ten Cate, uiterst rechts Charles

ZPRESS
“Het was begin jaren negentig toen ik een jonge uitgever ontmoette”, doelt Charles op Alex Klein van ZPRESS. “Hij maakte een goede indruk op mij en al vrij snel sloten we, achter op een sigarendoosje, een deal. Alex ging met ZPRESS onze clubbladen uitgeven”. Een afspraak die anno 2025 nog steeds loopt. “En Alex is nooit meer weggegaan bij de club, hij is op dit moment lid van de Raad van Commissarissen. Heel leuk, maar belangrijker is nog dat er een vriendschap uit ontstaan is die tot op de dag van vandaag voortduurt”.

De Goudse Verzekeringen
Een jaar voor de bekerfinale komt Charles in contact met Ad Bouwmeester van De Goudse Verzekeringen. Er ontstaat een warme relatie die nu, dertig jaar later, nog steeds intact is. “De Goudse Verzekeringen is een heel fijne partij. Ze stapten destijds in omdat we met elkaar veel overeenkomsten hadden. De Goudse wilde graag geassocieerd worden met de nette en correcte club die Sparta is. Tussen 1996 en 2002 waren ze hoofdsponsor en daarna zijn ze altijd aan de club verbonden gebleven. Heel mooi dat ze sinds 2022 wederom hoofdsponsor zijn”. Charles roemt het warme contact met Ad Bouwmeester en zijn zoon Geert.

Geert Bouwmeester is inmiddels bestuursvoorzitter bij de verzekeringsmaatschappij uit Gouda. De warme gevoelens zijn wederzijds vertelt Geert. “Normaal gesproken vind ik een eerbetoon overdreven, maar bij Charles is dat heel anders. Mijn vader en ik zien hem als het grootste clubicoon van Sparta, vandaar dat ik geen seconde heb na hoeven denken om aan dit verhaal mee te werken”, zijn de overtuigende woorden van de hoofdsponsor.

“Ik heb Charles ruim dertig jaar geleden ontmoet tijdens mijn eerste wedstrijd op Het Kasteel, waarin Sparta met 3-2 van Feyenoord won. In de toenmalige bestuurskamer stelde mijn vader mij aan Charles voor. Het was voor mij meteen duidelijk dat Charles en mijn vader in de korte tijd dat zij elkaar toen kenden al een goede band met elkaar hadden opgebouwd. Toen ik later Charles zelf beter leerde kennen, begon ik steeds beter te begrijpen waarom die band zo goed was”, vervolgt Geert zijn verhaal.

“Het sponsoren van Sparta was, en is, voor De Goudse een zakelijke overeenkomst waarbij het hebben van een goede en positieve exposure voor ons van groot belang is. Charles heeft altijd het maximale gedaan om dit zo goed mogelijk te realiseren. Afspraken werden altijd goed nagekomen, hetgeen in de sportwereld zeker niet altijd en overal gebruikelijk is. Daarnaast is hij een op- en top verbinder. Bij neerlaag of victorie en in voor- of tegenspoed. Hij was er altijd, kende iedereen van hoog tot laag. Altijd even hartelijk, oprecht geïnteresseerd, respect- en humorvol”.

“Ik heb het er met een aantal andere oud hoofdsponsors over gehad en onze conclusie is dat, hoewel hij altijd veel waardering en erkenning heeft gekregen, zijn rol en betekenis die hij de afgelopen decennia voor Sparta heeft gehad, niet kan worden overschat. Mijn vader en ik waren het er dan ook over eens dat Sparta de moeilijke sportieve en financiële periodes die het gehad heeft, zonder Charles van der Steene waarschijnlijk niet zou hebben overleefd en er zeker niet zo goed voor zou staan als nu het geval is. Ik ken niemand die de naam Mister Sparta meer verdient dan Charles”, besluit Bouwmeester.

De jaren 2000
In 2000 opende Sparta het nieuwe stadion. Charles is betrokken geweest bij de realisatie van het nieuwe onderkomen. “Er is naar andere locaties gekeken, onder andere in Capelle en Schiedam. Gelukkig zijn we uiteindelijk op Spangen gebleven”. In het oorspronkelijke ontwerp had de hoofdtribune slechts één ring, met daarin ruimte voor achttien zakelijke loges. “We hadden een zakelijk ingesteld bestuur en we besloten om er nog een verdieping bovenop te bouwen. Daardoor konden we nog eens zes tien extra loges realiseren”. Die keuze bleek de juiste. “Sinds de opening van het stadion zijn vrijwel alle loges altijd bezet geweest”.

De bouw van het nieuwe stadion was nodig en de capaciteit paste destijds goed bij Sparta. Inmiddels is het huidige stadion elke week uitverkocht en zijn er wachtlijsten voor nieuwe seizoenkaarthouders. “Daar heeft Wesley van der Stam, manager publiekszaken, een grote rol in gespeeld. Hij heeft de club Sparta heel goed in de spotlights gezet, waardoor onze achterban weer gegroeid is”.

Zware periode
Charles geniet zichtbaar tijdens het oprakelen van allerlei herinneringen. Toch is er ook een periode waar hij minder graag aan terugdenkt. “Na de degradatie in 2002 kwam Sparta in zwaar weer terecht. Het is de minst leuke periode in mijn Sparta-leven. We hebben er toen alles aan gedaan om het financieel te bolwerken, maar dat viel niet mee. Zo hebben we onder andere het stadion moeten verkopen aan de gemeente. Ik ben blij dat we die periode hebben overleefd en trots dat de club er inmiddels zo goed voor staat. Er staat een geweldige en gespecialiseerde organisatie, onder leiding van Manfred Laros. Naar mijn mening is hij één van de beste directeuren in het betaald voetbal”.

Pensioen
Op 1 november 2015 ging Charles officieel met pensioen. Twee weken eerder ontving hij van burgemeester Aboutaleb de Erasmusspeld. “Ik heb na mijn pensionering nog wel vier jaar doorgewerkt op de commerciële afdeling van Sparta. Dat was enkele dagen in de week. Toen ik op mijn negenenzestigste vertelde dat ik het mooi geweest vond, werd ik gevraagd om toe te treden tot het bestuur”. De bestuursfunctie vervulde Charles een korte periode, maar inmiddels is hij met name op de achtergrond een ambassadeur voor de club die hij zolang diende. “Ik wil mensen niet voor de voeten lopen, want de organisatie staat op een sterke manier. Als ik af en toe nog eens kan bijdragen met een advies, is dat alleen maar mooi”.

Uit handen van burgemeester Aboutaleb ontvangt Charles in 2015 de Erasmusspeld

Charles van der Steene, Mister Sparta
Wie we ook vragen naar Charles van der Steene, iedereen spreekt vol lof over hem. Hoe krijgt hij dat voor elkaar? “Ik ben een eerlijke vent met empathisch vermogen. Ik luister graag naar mensen en blijkbaar wordt dat gewaardeerd. Een goede relatie opbouwen en aardig zijn, kost niets en levert veel op. Zo sta ik er al mijn hele leven in”, zegt Charles daar zelf over, om vervolgens het gesprek af te sluiten met: “Man, het is toch echt een mooi kluppie hé”.